Home

Vanuit de Oirlose dorpsraad ontstond in 1980 het idee om de historie van het Venrayse kerkdorp Oirlo in al haar facetten te onderzoeken en vast te leggen. In het najaar van 1980 werd door de dorpsraad een informatieavond georganiseerd voor Oirlonaren en oud-Oirlonaren, die zich wilden gaan verdiepen in de historie van Oirlo. Tweeëndertig personen namen deel aan deze bijeenkomst. Twaalf personen werden bereid gevonden om een historische werkgroep op te richten.

Tijdens de oprichtingsvergadering op 9 december 1980 werd er door de aanwezige twaalf personen een bestuur gekozen en werden de doelstellingen van Werkgroep Ald Oeldere vastgesteld. In 1991 werd de werkgroep omgezet in een stichting.
In het 40-jarig bestaan heeft Stichting Ald Oeldere zich bezig gehouden met diverse activiteiten. Een overzicht van deze activiteiten vindt u elders op deze website.

Stichting Ald Oeldere heeft verschillende publicaties uitgegeven:

Stichting Ald Oeldere organiseerde in de afgelopen veertig jaar vele tentoonstellingen over diverse onderwerpen voor de Oirlose inwoners, verenigingen en organisaties.
Stichting Ald Oeldere bezit een omvangrijke verzameling foto's, bidprentjes, documenten en archeologische voorwerpen.
Tijdens twee archeologische opgravingen in Oirlo hebben enkele vrijwilligers van Stichting Ald Oeldere meegeholpen bij het blootleggen van:

Op de website van RooyNet kan de bezoeker een groot aantal foto's en documenten van Stichting Ald Oeldere raadplegen.

Het dorp Oirlo
Oirlo is een van de dertien kerkdorpen van de Gemeente Venray en grenst aan de Venrayse kerkdorpen Castenray, Leunen, Oostrum en Wanssum. Oirlo heeft ongeveer 1200 inwoners en heeft een oppervlakte van 9,38 km².

Het landschap van Oirlo heeft al tienduizend jaar geleden zijn huidige vorm gekregen. Namelijk een dekzandlandschap. Daardoor is een lichtglooiiend landschap ontstaan, doorsneden door beken. De vroegere bewoners hebben altijd, die beken opgezocht vanwege het water voor zichzelf en voor de dieren. Het lage beekdal werd weidegrond en het dekzand veranderde in akkerland.



Bewoning
De archeologische vondsten die in en rondom Oirlo zijn gedaan, vertellen ons dat deze omgeving al heel vroeg bewoond werd. Er zijn voorwerpen gevonden uit de Steentijd, de Bronstijd, de IJzertijd en de Romeinse tijd.

De Steentijd (10.000 - 1700 v. Chr.)
De Steentijd is de tijd van rondtrekkende jagers en vissers en later (4000 v. Chr.) ook van de eerste boeren. Op verschillende plaatsen in en rondom Oirlo zijn stukken gereedschap van vuursteen en aardewerkscherven gevonden. De oudste bewoners hier woonden op de hogere zandgronden en visten en jaagden in de lagere delen van het gebied: De vallei van de Oostrumse Beek. Uit dit moerassige gebied haalden ze ook het riet voor de daken van de boerderijen.

De IJzertijd (700 v. Chr. - 50 v. Chr.)
Op veel plaatsen in Oirlo zijn scherven gevonden van urnen uit de IJzertijd. In 1989 werd tijdens een opgraving op het Stokven een nederzetting uit de Late IJzertijd gevonden.

De Romeinse tijd (50 v. Chr. - 400 n. Chr.)
In Oirlo werden, tijdens een archeologische opgraving in 1991 op Hoogriebroek, sporen gevonden van een Romeinse villa en een aantal boerderijen. Tevens trof men een waterput (230 n. Chr.) aan, die in zijn geheel werd opgegraven. In 1932 werd op het Hoogriebroek ook al een brandgraf uit de Romeinse tijd gevonden.

Oirlo was vanaf de middeleeuwen tot 1798 een Heerlijkheid. De heer van Geijsteren oefende over de eigen Heerlijkheid Oirlo het gezag uit. Als plaatsvervanger van de heer trad de schout op. De Heerlijkheid Oirlo werd bestuurd door de schout (voorzitter) en de schepenen, die lid waren van de schepenbank. In 1492 bezat de schepenbank van Oirlo volgens een verklaring van de schout en de schepenen geen eigen zegel. In 1651 bleek de schepenbank wel een eigen zegel te hebben met een afbeelding van Sint Gertrudis. Het randschrift luidt: S.S.GERTRUDIS PATRON. I OIRLO.
In het voorjaar van 1635 woedde de Dertigjarige Oorlog (1618-1648), waarbij ook Holland, Spanje en andere Europese mogendheden betrokken waren. Oirlo kreeg inkwartiering van keizerlijke troepen. In november brak het roed malezuyn uit. Dat is de besmettelijke dysenterie. Daarnaast woedde er de pest in de hele streek. In drie maanden tijd stierven 205 van de driehonderd Oirlose inwoners. Van de overgebleven gezinnen waren er maar weinig gespaard gebleven en men was op elkaars hulp aangewezen. ln het jaar erna werden acht huwelijken ingezegend, tegen normaal drie of vier. Nog lang zong het kerkkoor eenmaal per jaar een lied dat betrekking had op de pest.

In 1794 werden de grenzen tussen de Heerlijkheid Venray en de Heerlijkheid Oirlo gecontroleerd en bevestigd. Bij deze gelegenheid werden grensstenen geplaatst. Op de stenen, waarvan er twee momenteel in Oirlo op het dorpsplein staan, staat vermeld: 1794 OERLO en aan de andere kant 1794 VENRAI.

In de Franse Tijd werd Oirlo in 1798 nog tot zelfstandige gemeente verheven, maar twee jaar later werd Oirlo met Klein-Oirlo bij de gemeente Venray gevoegd.



Tot 1900 waren in Oirlo uitsluitend boerenbedrijven gevestigd. In het eerste decennium van de twintigste eeuw vestigden zich in Oirlo een aantal kleine middenstandsbedrijven: twee bakkerijen, drie smederijen, enkele kruidenierswinkels en een weverij. Rond 1950 telde Oirlo meer dan vijfendertig middenstandsbedrijven. Anno 2020 zijn er in Oirlo ruim zeventig bedrijven gevestigd.

Begin 1900 telde Oirlo zes buurtschappen: Kerkhoek, Gunhoek, Zandhoek, Boddenbroek, Molenhoek en Klein Oirlo. Verder waren er een aantal verspreid liggende boerderijen op Hoogriebroek en alleenstaande boerderijen op de Blakt.

Tussen 1975 en 2013 werd Oirlo uitgebreid met vier nieuwe woonbuurten:  Haalakker, De Leng, Oeldershof en Kerkhoek (richting de spoorlijn Venlo-Nijmegen). Eeuwenlang is de dorpskern van Oirlo hetzelfde gebleven. Sinds 2014 echter is de dorpskern ingrijpend veranderd. Rond het nieuwe dorpsplein, genaamd Hofplein, is een heel nieuwe woonbuurt ontstaan.

Dorpsmonumenten
In Oirlo zijn zes dorpsmonumenten:

Onderwijs
Uit de publicatie "Geschiedenis van het bisdom Roermand deel 3" blijkt dat al vanaf 1668 in Oirlo onderwijs werd gegeven. Het onderwijs vond plaats in de kapelaanswoning, die vlak voor de kerk lag. Uit de kerkvisitatie van het jaar 1755 wordt vermeld dat er aangrenzend aan de kapelaanswoning een eenklassig schoolgebouwtje lag. In 1851 werd dit schoolgebouwtje uitgebreid. Wegens de toename van het aantal leerlingen werd ongeveer honderd meter van de kerk in 1868 een nieuwe school gebouwd. Tot 1932 zaten de jongens en meisjes bij elkaar op school.

Vanwege de toename van het aantal leerlingen werd in 1931 een school voor meisjesonderwijs gebouwd, die op 1 september 1931 in gebruik werd genomen. Het onderwijs aan de meisjesschool werd gegeven door de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid, die vanaf 1934 hun intrek hadden genomen in het Oirlose klooster Maria Regina. Ook de kleuters werden in de meisjesschool ondergebracht.

In 1959 vertrokken de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid uit Oirlo. In de oude jongensschool kwamen twee lokalen voor de kleuters en een gymzaal. De meisjesschool werd een gemengd lagere school.
In 1974 werd de oude kleuterschool en de gymzaal afgebroken. Op dezelfde plek werd een nieuwe kleuterschool gebouwd die in januari 1975 werd geopend. Op 22 januari 1975 gaf het bestuur van Stichting Katholiek Onderwijs Oirlo aan het gemeentebestuur van Venray te kennen, dat de voormalige meisjesschool niet meer voldeed aan de gestelde eisen voor het geven van optimaal onderwijs. Op 30 september 1975 nam het gemeentebestuur van Venray het besluit om een nieuwe basisschool te laten bouwen op het perceel waar sinds 1975 de kleuterschool was gevestigd. Op 1 september 1977 werd het nieuwe schoolgebouw in gebruik genomen.

Sinds 1 augustus 2015 is de school in Oirlo gefuseerd met de school in Castenray. Vanaf 31 augustus 2015  gaan de kinderen uit Castenray naar de basisschool EigenWijs in Oirlo. De oude Oirlose basisschool werd in 1980 afgebroken. Op dezelfde plek werd in 1983 gemeenschapshuis De Linde gebouwd.

Verenigingsleven
In Oirlo zijn heden nog een groot aantal verenigingen en stichtingen actief. Dit zijn o.a.: muziekvereniging Ons Genoegen, carnavalsvereniging de Spurriemök, toneelvereniging Oirato, Stichting Jongerenwerk St. Machutus, Biljartvereniging Onder Ons, Oudervereniging KBO, Vrouwenbeweging Oirlo, handboogschutterij Willem Tell, Dames- en Herenzangkoor, Stichting Jeugdsociëteit O.J.C. Watjang, motorvereniging MTC Oeldere, Stichting Oirlo Leeft, SVOC'01 en Stichting Ald Oeldere.